Uống sữa công thức có khả năng dậy thì sớm không?

1– Nguyên nhân dậy thì sớm ở trẻ

Một bé gái được coi là phát triển bình thường khi bắt đầu dậy thì từ 8 đến 13 tuổi. Một bé trai  được coi là phát triển bình thường khi bắt đầu dậy thì từ 9 đến 14 tuổi. Nếu tuổi dậy thì bắt đầu trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai được coi là dậy thì sớm. 

Dậy thì sớm có thể ảnh hưởng về tâm lý khi những thay đổi trên cơ thể của bé gái dậy thì sớm có thể làm bé thấy ngại ngùng, xấu hổ vì cảm thấy khác biệt so với bạn bè, bị bạn bè trêu chọc. Điều này có thể khiến bé tự ti, trầm cảm và thậm chí để lại di chứng tâm lý cho đến khi trưởng thành. 

Dậy thì sớm có nguy cơ về quan hệ tình dục sớm ở trẻ. Sự phát triển tâm sinh lý quá sớm sẽ dẫn đến những ham muốn tình dục. Bé còn quá nhỏ, suy nghĩ chưa chín chắn nên dễ bị các đối tượng xấu lợi dụng ...  để lại những sang chấn cả về thể chất lẫn tinh thần ở trẻ.

Dậy thì sơm làm hạn chế phát triển chiều cao tổng thể của trẻ: Những trẻ bước vào giai đoạn dậy thì khi quá sớm sẽ có giai đoạn dậy thì ngắn. Ban đầu, trẻ sẽ phát triển nhanh, cao lớn hơn so với các bạn cùng trang lứa, nhưng giai đoạn tăng trưởng ấy không kéo dài và khi giai đoạn ấy kết thúc, trẻ cũng chậm phát triển lại.

Dậy thì sớm ảnh hưởng đến kết quả học tập không ít ở trẻ. Những biến đổi tâm sinh lý trong thời gian dậy thì dễ khiến trẻ lơ là, bỏ bê việc học. Về lâu dài, có thể làm trẻ chán học, thành tích học tập giảm sút và ảnh hưởng tới khả năng phát triển toàn diện sức học.

2- Vậy sữa có ảnh hưởng gì tới DẬY THÌ SỚM ở trẻ 

Thực đơn hàng ngày của trẻ ngày càng được các phụ huynh quan tâm với khẩu phần sữa được tăng lên. Đây là loại thực phẩm rất tốt cho sức khỏe khi được đánh giá là loại thực phẩm dễ tiêu hóa, dưỡng chất khá cân bằng và đặc biệt là hỗ trợ phát triển chiều cao do hàm lượng canxi cao và dễ hấp thụ. Trên thị trường hiện có rất nhiều chế phẩm từ sữa như sữa tươi, sữa bột, phomai, sữa chua ...

Tuy nhiên, nhiên thông tin về việc uống sữa làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ làm nhiều cha mẹ lo lắng. Vậy thông tin này có đúng không?

Nguồn nguyên liệu của các chế phẩm sữa được biết đến chủ yếu là sữa động vật như bò, dê ... và sữa gốc thực vật như đậu nành và một số ít khác như ngô, gạo ... Các chế phẩm từ sữa dù là dạng nước, dạng bột khô sẽ chỉ thể có nguy cơ làm trẻ dậy thì sớm nếu nguồn gốc chế phẩm không được "sạch"; ví thử như dư lượng hormon tăng trưởng  hoặc thành phần tương tự hormon tăng trưởng. Hiện nay, chưa có một khuyến cáo nào từ cơ quan chức năng, từ nhà sản xuất được ghi nhận về việc sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ. 

Sữa đậu nành được làm từ đậu tương có giá trị dinh dưỡng khá cao. Các nhà khoa học đã chứng minh sữa đậu nành chứa nhiều vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B6), vitamin E, giàu các khoáng chất Ca, Fe, Mg, K, Na tốt cho sức khoẻ. Trong 100ml sữa đậu nành (100g đậu/lít) cung cấp 28kcalo, 3,1g chất đạm (protein), 1,6g chất béo, 0,4g gluxit, 18mg canxi, 1,2mg sắt cùng nhiều vitamin và chất khoáng khác. Đạm trong sữa đậu nành cũng chứa đầy đủ các acid amin cần thiết, chất béo trong đậu nành chứa nhiều acid béo chưa no rất tốt cho sức khỏe. Trong sữa đậu nành có chứa estrogen thực vật giống estrogen nội tiết tố của buồng trứng tiết ra. Nhưng hàm lượng estrogen trong sữa đậu nành rất thấp, không đáng kể, không ảnh hưởng đến phát triển sinh lý của bé.

Sữa tươi động vật được khai thác từ việc chăn nuôn gia súc lấy sữa. Quá trình chăn nuôi nếu được kiểm soát tốt về dư lượng hormon tăng trưởng động vật sẽ không có lượng tồn dư cho các chế phẩm về sau.

Do vậy, dù là sữa tươi, sữa công thức, sữa có nguồn gốc thực vật hay sữa có nguồn gốc động vật sẽ không có nguy cơ gây dậy thì sớm ở trẻ như các thông tin chưa chính thức vẫn đồn đoán.

Các bậc cha mẹ hãy lựa chọn sản phẩm từ các nhà sản xuất có uy tín, được các cơ quan quản lý cấp phép đầy đủ để yên tâm sử dụng các chế phẩm sữa cho khẩu phần hàng ngày, góp phần bổ sung dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, hỗ trợ phát triển thể chất cho trẻ.

Ngoài chế độ dinh dưỡng, các cha mẹ cũng nên hướng dẫn trẻ tăng cường vận động: nên khuyến khích trẻ tập luyện thể dục ít nhất là 30 phút mỗi ngày. Các môn thể thao như bơi lội, cầu lông, nhảy dây, đá bóng, đá cầu.. không chỉ giúp trẻ rèn luyện sức khỏe mà còn ích lợi cho việc trau dồi kỹ năng sống của trẻ.

(Nhà thuốc Hải Phương - 29.4.2021)