NGƯỜI CAO TUỔI NÊN BỔ SUNG VITAMIN GÌ?
Vì sao người cao tuổi cần bổ sung vitamin và khoáng chất?
Khi con người khi già đi cũng là lúc cơ thể lão hóa khiến hệ miễn dịch suy giảm. Do vậy người già thường mắc nhiều bệnh lý như đái tháo đường, tim mạch, tiêu hóa, rối loạn giấc ngủ… Bên cạnh đó, sự lão hóa của cơ thể cũng là nguyên nhân khiến người già gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa và khó hấp thu được các chất dinh dưỡng. Càng cao tuổi, hấp thu và chuyển hóa vitamin càng giảm. Nhiều cuộc điều tra về dinh dưỡng đã cho thấy những người trên 60 tuổi, dù có vẻ khỏe mạnh, nhưng cơ thể thường thiếu vitamin và khoáng chất.
Thiếu nhiều vitamin thường làm cho người già có một số triệu chứng dễ mệt, ăn kém ngon, người gầy, bụng đầy - có nhiều hơi, hay ợ hơi, hay đánh trung tiện, đau vùng thượng vị, đau vùng trước tim, giấc ngủ không sâu, hay quên, giảm trí nhớ, chóng mặt, đau đầu, người xanh xao, đau lưng, mỏi khớp, khả năng làm việc giảm, sức đề kháng với bệnh tật kém, mắt mờ, tai nghe kém,… Vì vậy, việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho người cao tuổi là điều quan trọng và nên được quan tâm đúng mức.
Vậy người cao tuổi cần bổ sung vitamin và dưỡng chất gì ?
Theo các nghiên cứu, người cao tuổi thường thiếu hụt một số chất dinh dưỡng quan trọng như canxi, vitamin D, các vitamin nhóm B, kali , chất xơ, sắt và omega-3. Những thiếu hụt này có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe tiềm tàng và cần được bổ sung thông qua các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Cụ thể:
Beta caroten và vitamin A: Beta caroten là tiền chất vitamin A (khi ăn vào cơ thể, nó được chuyển thành vitamin A), nhưng điều đặc biệt là các betacaroten có khả năng khử các gốc tự do (một chất gây hại cho cơ thể) tốt hơn vitamin A; nó còn giúp trẻ hóa làn da, giảm tử vong do bệnh tim mạch. Còn vitamin A thì giúp quá trình tạo da, niêm mạc và tăng sức đề kháng chống nhiễm khuẩn, rất cần cho người bị khô mắt, rụng tóc…
Vitamin E: Là chất chống oxy hóa chiến lược nhất hiện nay. Nó có tác dụng chống xơ cứng tổ chức, kích thích dinh dưỡng hệ thần kinh cơ, làm trẻ hóa tế bào, giúp chữa các bệnh ở mô tạo keo… Ngoài ra, vitamin E còn có tác dụng rất rõ trong việc phòng ngừa bệnh tim mạch, giảm sự mệt mỏi, suy nhược.
Vitamin C: Tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa, giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sức đề kháng của cơ thể; khi thiếu nó, nhiều phản ứng miễn dịch sinh học của cơ thể giảm xuống. Vitamin C có nhiều tác dụng tốt đối với người cao tuổi như giúp tổng hợp lipid, protein, tăng cường miễn dịch, tăng sức đề kháng với nhiễm khuẩn, bảo vệ tốt các mạch máu và hệ hô hấp.
Vitamin D: Vitamin D đặc biệt rất cần thiết trong suốt những năm tuổi 70, để bảo vệ chống lại bệnh tật và nhiễm trùng. Vitamin D2 có tác dụng trong phòng chống loãng xương, hỗ trợ thuốc chống lao và chống co giật.
Canxi: Thoái hóa xương tăng tốc trong những năm 50-70 tuổi, đặc biệt là ở phụ nữ. Vì estrogen giúp duy trì khối lượng xương, phụ nữ trở nên dễ bị tổn thương xương hơn sau khi mãn kinh. Tuy nhiên không nên tiêu thụ quá 2.000 mg mỗi ngày.
Axit béo omega-3: Omega-3 giúp ngăn ngừa nhịp tim không đều, giảm sự tích tụ mảng bám trong động mạch, ức chế viêm và kiểm soát lượng đường trong máu. Omega-3 rất quan trọng để giảm viêm bất cứ khi nào xuất hiện, cho dù là bệnh tim, ung thư hay Alzheimer.
Probiotic: Càng lớn tuổi, hệ thống miễn dịch càng trở nên dễ bị tấn công bởi vi khuẩn không lành mạnh. Nếu đường ruột không khỏe mạnh, cơ thể không thể hấp thụ các chất dinh dưỡng, do đó, không có năng lượng bổ sung. Do vậy người cao tuổi cần bổ sung Probiotic bằng cách tái tạo lại vi khuẩn tốt. Nguồn Probiotic tự nhiên có trong sữa chua, kefir, kim chi, sô cô la đen...
Bổ sung vitamin & khoáng chất cho người cao tuổi đúng cách?
Hầu hết những người cao tuổi có thể nhận được tất cả các chất dinh dưỡng họ cần từ thực phẩm. Với những người cao tuổi còn có khả năng ăn uống và tiêu hóa tốt thì nên ưu tiên bổ sung vitamin bằng cách ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin. Cụ thể như:
- Để cung cấp đủ canxi và vitamin D cho cơ thể, hãy tập trung vào việc tiêu thụ các thực phẩm giàu canxi và vitamin D. Sữa tăng cường, sữa chua, cá ngừ, cá thu, gan bò và lòng đỏ trứng là những nguồn giàu Canxi. Ngoài ra, nắng mặt trời cũng là nguồn tự nhiên giúp cơ thể tổng hợp vitamin D.
- Trong khi đó, để cung cấp đủ Vitamin B12 cho cơ thể, hãy tập trung vào việc tiêu thụ các thực phẩm giàu Vitamin B12 như thịt bò, thịt heo, và gia cầm. Ngoài ra, ngũ cốc tăng cường, cá hồi và hải sản như tôm, cua, sò điệp cũng là các lựa chọn tốt.
- Vitamin E có nhiều trong mầm giá đỗ, hành, rau xà lách, trứng, dầu thực vật… Vitamin A có nhiều ở mỡ cá, gan gia súc gia cầm và caroten có nhiều trong gấc, cà rốt, cà chua, bí đỏ, đu đủ, xoài muỗm… Vitamin B1 có nhiều trong men bia, thịt (gà, bò, lợn…), đậu đỗ, lớp ngoài của hạt gạo (cám).
- Người cao tuổi ăn nhiều rau quả tươi rất tốt, nó có tác dụng chống xơ mỡ động mạch, chống táo bón, điều hòa tiêu hóa, tăng cường chuyển hóa dinh dưỡng và có nhiều vitamin, nhất là vitamin C.
Nếu gặp vấn đề về tiêu hóa và hấp thu thì nên bổ sung dưỡng chất cho cơ thể bằng việc uống sữa, đặc biệt là sữa tươi. Ngoài ra, người cao tuổi cũng nên lưu ý lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc an toàn, nên ăn chín uống sôi và lựa chọn ăn các thực phẩm chế biến dưới dạng lỏng, mềm để dễ hấp thu. Nên hạn chế ăn các đồ ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, lựa chọn chế độ ăn nhạt, ăn giảm đường. Nếu đang điều trị các bệnh lý mạn tính kèm theo, cần có chế độ ăn theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Trong trường hợp muốn bổ sung thuốc bổ hay vitamin, thực phẩm chức năng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý bổ sung. Việc tự ý bổ sung các loại thực phẩm chức năng, thuốc bổ, vitamin có thể gây ra những tác dụng phụ hoặc làm thay đổi công dụng của thuốc đang điều trị. Ngoài ra, khi đang sử dụng thuốc điều trị nếu bổ sung thêm thuốc bổ, vitamin sẽ làm tăng lượng thuốc nạp vào cơ thể, ảnh hưởng đến khả năng dung nạp, thậm chí gây ra tương tác thuốc cao, có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.