DẤU HIỆU, NGUYÊN NHÂN TRẺ BIẾNG ĂN & CÁCH KHẮC PHỤC
Biếng ăn là một dạng rối loạn ăn uống rất phổ biến ở trẻ nhỏ, nhất là độ tuổi từ 1 - 6 tuổi. Việc trẻ biếng ăn có thể do rất nhiều nguyên nhân, có thể là sở thích của trẻ với mỗi món ăn, do tâm lý hoặc thói quen không tốt. Xác định được chính xác nguyên nhân thì cha mẹ có thể dễ dàng khắc phục và giúp trẻ ăn nhiều hơn, đảm bảo dinh dưỡng cho sự phát triển thể chất và trí tuệ.
Dấu hiệu trẻ biếng ăn?
Trẻ được coi là biếng ăn khi có ít nhất 2 trong số các biểu hiện sau:
Chỉ ăn được ½ khẩu phần ăn so với độ tuổi: Trẻ thường không hoàn thành bữa ăn đầy đủ, chỉ ăn một phần nhỏ so với nhu cầu dinh dưỡng cho lứa tuổi của mình.
Bất hợp tác khi cho ăn: Trẻ có biểu hiện chống đối trong mỗi bữa ăn như quay mặt, đẩy tay người lớn, quấy khóc hoặc ngậm, phun thức ăn ra ngoài, làm bữa ăn kéo dài và gây căng thẳng cho cả trẻ và người chăm sóc.
Mỗi bữa ăn kéo dài hơn 30 phút: Trẻ thường xuyên kéo dài thời gian ăn do không có hứng thú hoặc không muốn ăn, dẫn đến mệt mỏi cho cả hai bên.
Chỉ ăn một số loại thực phẩm cố định: Trẻ có xu hướng chỉ ăn những món ăn yêu thích, và không sẵn lòng thử các loại thức ăn mới hoặc các món ăn bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện.
Không tăng cân trong 3 tháng liên tiếp: Trẻ không đạt được mức tăng cân phù hợp với độ tuổi, điều này có thể là dấu hiệu của việc thiếu hụt dinh dưỡng hoặc chế độ ăn không đầy đủ.
Trẻ có lượng phân ít hơn bình thường, thậm chí táo bón: Trẻ biếng ăn có thể gặp phải vấn đề về tiêu hóa, dẫn đến phân ít và táo bón, vì cơ thể không nhận đủ chất xơ và nước từ thức ăn.
Vì sao trẻ biếng ăn?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn, dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn ở trẻ nhỏ:
Biếng ăn do bệnh tật:
Khi trẻ mắc các bệnh cấp tính như viêm phổi, viêm mũi họng, hoặc rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng đường hô hấp, trẻ thường giảm cảm giác thèm ăn. Việc điều trị các bệnh này bằng kháng sinh cũng có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, khiến khả năng hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn giảm sút. Khi sức khỏe của trẻ hồi phục, tình trạng biếng ăn này sẽ được cải thiện.Biếng ăn sinh lý:
Trẻ có thể biếng ăn trong các giai đoạn phát triển kỹ năng mới, như lật, ngồi, đi hoặc mọc răng. Trong những giai đoạn này, sự tập trung của trẻ chuyển sang học các kỹ năng mới, khiến trẻ ít chú ý đến việc ăn uống. Tuy nhiên, tình trạng biếng ăn này thường chỉ là tạm thời và sẽ trở lại bình thường khi trẻ vượt qua giai đoạn này. Phụ huynh không nên ép trẻ ăn trong giai đoạn này vì sẽ khiến trẻ cảm thấy căng thẳng và không thoải mái mỗi khi đến giờ ăn.Biếng ăn tâm lý:
Trẻ có thể trở nên biếng ăn nếu mỗi bữa ăn luôn đi kèm với áp lực, ép buộc, doạ nạt hoặc quát mắng. Những trải nghiệm này khiến trẻ cảm thấy sợ hãi mỗi khi đến giờ ăn, dẫn đến việc từ chối ăn hoặc ăn ít. Việc tạo ra môi trường ăn uống thoải mái, không căng thẳng là điều cần thiết để giúp trẻ ăn ngon miệng.Biếng ăn do chế độ ăn không phù hợp:
Chế độ ăn đơn điệu, không hợp khẩu vị hoặc việc ăn uống không đúng giờ có thể khiến trẻ biếng ăn. Ngoài ra, thói quen ăn vặt trước bữa ăn cũng làm giảm cảm giác thèm ăn vào bữa chính. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, khiến trẻ trở nên biếng ăn và ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Để khắc phục, các bậc phụ huynh cần xây dựng một chế độ ăn đa dạng, hợp lý và đúng giờ cho trẻ, đồng thời hạn chế việc cho trẻ ăn vặt quá nhiều.
Trẻ biếng ăn phải làm sao?
Để khắc phục chứng biếng ăn ở trẻ nhỏ, cần xác định được nguyên nhân và có sự phối hợp cả gia đình, nhà trường và bác sĩ. Chứng biếng ăn nên được khắc phục sớm, đảm bảo trẻ đủ dinh dưỡng cho các giai đoạn phát triển quan trọng. Một số biện pháp được các bậc phụ huynh áp dụng đem lại hiệu quả tốt, giúp trẻ ăn ngon miệng và ăn được nhiều hơn.
Chế biến món ăn hấp dẫn: Món ăn chế biến cho trẻ nhỏ không chỉ đầy đủ dinh dưỡng mà còn cần có hình thức bắt mắt, mùi vị thơm ngon để trẻ có hứng thú ăn và từ đó ăn được nhiều hơn. Nếu chỉ chế biến một số thực phẩm cố định, nấu thành cháo, luộc, hấp,... sẽ dần khiến trẻ chán. Để hiểu trẻ hơn, hãy cùng trẻ chọn thực phẩm trẻ thích và cho trẻ tham gia vào quá trình nấu ăn hoặc tự trang trí món ăn. Trẻ sẽ ăn ngon miệng hơn, từ đó đẩy lùi dần chứng biếng ăn.
Không cho trẻ ăn vặt trước bữa ăn: Không ít bậc phụ huynh nuông chiều, cho trẻ tự ăn theo ý muốn nên trẻ thường thích ăn vặt, ăn không đúng bữa. Điều này khiến trẻ không bao giờ cảm thấy đói, vì thế mà bữa ăn chính thường không muốn ăn và ăn rất ít.
Nếu bé biếng ăn tâm lý hay do chế độ ăn, cần tạo không khí vui vẻ mỗi bữa ăn. Phụ huynh không nên ép bé ăn nếu trẻ đang trong quá trình học hỏi kỹ năng mới.
Các biện pháp khác:
Nên tẩy giun định kỳ cho trẻ 6 tháng 1 lần vì trẻ nhỏ rất dễ nhiễm giun, sán,... gây suy nhược cơ thể, chán ăn, biếng ăn.
Bổ sung cho trẻ các thức ăn giàu vi chất hoặc men tiêu hóa sẽ hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thu, song cần bổ sung theo khuyến nghị của bác sĩ.
Không trộn lẫn thuốc trong món ăn của trẻ làm thay đổi hương vị và khiến trẻ không còn yêu thích món ăn đó.Bổ sung các sản phẩm hỗ trợ chứa Vitamin thiết yếu, lysine,...